21/4/15

Δουλεύουμε τη Μεγάλη Πέμπτη;


Έτσι με ρώτησε ο Βαγγέλης. Και με μελαγχόλησε λιγάκι. Είναι δυο χρόνια στην εταιρεία και θα περίμενα να έχει μάθει το στυλ μας. Θα ήταν τότε περιττή η ερώτηση, ή λάθος διατυπωμένη. Του απάντησα λοιπόν (ξανά) ότι καταρχήν δουλεύουμε όταν θέλουμε και μπορούμε. Το σημαντικό είναι το αποτέλεσμα, η παραγωγικότητα, η συνεργασία (1 + 1 = 3) και ο σεβασμός των άλλων και όχι ο χρόνος που δουλεύουμε.

Η μικρή μας εταιρεία, τέσσερις βασικοί και μερικοί περιφερειακοί συνεργάτες είναι βασισμένη απόλυτα σε αυτό το μοντέλο. O Κωστής (αστέρι φοιτητής μου απ΄ το ΤΕΙ) δεν είναι καν στα κεντρικά γραφεία. Ερωτευμένος με τις Αρχάνες στην Κρήτη, μένει μόνιμα εκεί και έχει διαμορφώσει στο σπίτι του εργαστήριο ηλεκτρονικών. Προς μέγιστη απορία των courier που παραλαμβάνουν πακέτα με ηλεκτρονικά από τις αγροτικές Αρχάνες για αποστολή στο εξωτερικό. Και ο Μιχάλης μένοντας 50 χιλιόμετρα μακριά θα ήταν σπατάλη να έρχεται κάθε μέρα στα γραφεία δαπανώντας δυο ώρες στο δρόμο τη μέρα. Έρχεται λοιπόν που και που, όταν είναι πραγματικά ανάγκη. Κι όταν θέλει.

Φτιάχνουμε ηλεκτρονικά, καινοτόμα και πατενταρισμένα, και έχουμε πρόσφατα αρχίσει εγκαταστάσεις στο εξωτερικό. Ισπανία, Σουηδία, Αγγλία. Και έπεται συνέχεια. Η οργάνωσή μας είναι επίπεδη, αντιεραρχική και ο καθένας είναι απόλυτο αφεντικό του χρόνου του. Το πότε θα δουλέψει ο Βαγγέλης λοιπόν είναι το τελευταίο πράγμα που με ενδιαφέρει στον κόσμο τούτο.

Ξεκίνησε πειραματικά, ως πραγμάτωση της αναρχικής ουτοπίας που με κυνηγά από παλιά. Μην τρέξει ο νους σας σε στερεότυπες ανοησίες, στο άκουσμα της αναρχίας. Ούτε Ξηρούς ούτε Ρωμανούς έχουμε. Σκάμε στα γέλια με δαύτους τους βλαμένους. Η δική μας η “αντιεραρχία” αποσκοπεί σε άλλα, υψηλότερα, επίπεδα παραγωγικότητας και προσωπικής ικανοποίησης/ δημιουργίας. Η δική τους, στην καταστροφή. Σχέση, καμιά, λοιπόν.

Ξεκίνησε με δυσκολίες και αποτυχίες. Δεν είναι όλοι καμωμένοι για αυτό το καλούπι. Όσο και αν εμένα μου φαντάζει τρελό, υπάρχουν τελικά πολλά άτομα, νέα και αξιόλογα άτομα, που προτιμούν να υπαλληλοποιούνται, αναζητώντας την πραγμάτωση των επιθυμιών τους σε άλλες σφαίρες. Θεμιτό αλλά μάλλον ασύμβατο με εμάς. Δεν έχουμε κάτι πραγματικά να τους προσφέρουμε.

Ξέρω ακόμη, το μοντέλο δε γενικεύεται. Δεν μπορείς να το φορέσεις σε μια εταιρεία 50 και 100 ατόμων. Η ιεραρχία εκεί είναι απαραίτητη.

Είναι; Μάλλον ναι, αν και ίσως λιγότερο απ' ό,τι νομίζει κανείς. Η τεχνολογική εξέλιξη, οι τεχνολογίες peer to peer ( The Peer-to-Peer Economy https://www.youtube.com/watch?v=v_yaENlXGa4) είναι δυναμίτης στο βάθρο των μεγάλων, γραφειοκρατικών, οργανισμών. Και η στατιστική λέει ότι οι μικρές επιχειρήσεις παράγουν πια μεγαλύτερη αξία ανά άτομο σε σχέση με τις μεγάλες. Σχεδόν διπλάσια. (European “Commission, ANNUAL REPORT ON EUROPEAN SMEs 2012/2013, Final Report)

Βαθιά μέσα μου ελπίζω ότι το “μεγάλο μέγεθος” κάποια στιγμή θα είναι και αντιπαραγωγικό. Αυτό είναι που θα καταστρέψει πραγματικά την ιεραρχία στην κοινωνία μαζί με το παρασιτικό- αυταρχικό κράτος και θα τα πετάξει και τα δυο στο ντενεκέ της ιστορίας. Εκεί που οι μηχανές πέταξαν τη δουλεία.

Όχι στις μέρες μας όμως. Είναι σα να ζούσες το 100 πΧ και να προσδοκάς την κατάργηση της δουλείας. Ανέφικτο. Εφικτή θα ήταν μόνο μια τέτοια ελπίδα για το μακρινό μέλλον. Εφικτή θα ήταν ίσως και η πραγμάτωση της ουτοπίας σου σε μικρή κλίμακα. Ίσως απελευθερώνοντας τους δικούς σου δούλους.

=======
Η ιστορία υπήρξε σκληρή με το Μαρξισμό. Πολύ σκληρή. Προσωπικά δεν απαξιώνω ολότελα το Μάρξ. Ανέδειξε για πρώτη φορά θέματα πραγματικά και πολύ σοβαρά. Ερωτήματα που ακόμη και σήμερα δεν έχουν απαντηθεί. Τουλάχιστον για όλους. Πώς μοιράζεις το κέρδος ανάμεσα στο κεφάλαιο και την εργασία; Αναπάντητο ερώτημα, εστία συνεχών τριβών. Διαβασμένοι φίλοι μου, απαντούν με σιγουριά ότι αυτό γίνεται με την αγορά, με το opportunity cost. O φτηνότερος/ καλύτερος δηλαδή κερδίζει. Δε μου αρέσει, δε μου αρκεί. Όσοι έχουν ταξιδέψει στο dark side της γης έχουν δει ότι αυτά εκεί δεν ισχύουν. Δεκάχρονα φορτώνουν στον Τριζούλι ποταμό στο Νεπάλ ένα τριαξονικό φορτηγό χαλίκια για 50 δολάρια. 20 πιτσιρικάδες για 10 μέρες. Να μου λείπει το opportunity cost λοιπόν.

Έσκαψε και το βρήκε ο Μαρξ. Και το ανέδειξε. Και είναι μεγάλος γι΄ αυτό. Όμως οι απαντήσεις που έδωσε μετά, αυτά που πρότεινε, η ιστορία δεν τα σεβάστηκε καθόλου. Τα γελοιοποίησε σε πρωτοφανή βαθμό.

Ο Μαρξ πίστεψε ότι η συγκέντρωση του κεφαλαίου είναι αναπόφευκτη. Η κλασική οικονομία μιλάει για “οικονομία κλίμακας” για το πλεονέκτημα, με απλά λόγια, που έχει ο μεγάλος απένατι στον μικρό. Και ο Μαρξ το πήρε αυτό το πραγματικό φαινόμενο και το πήγε παραπέρα και θεώρησε ότι τον μικρό θα τον φάει τελικά το φίδι και θα μείνουν μόνο τα μονοπώλια. Και λέει μετά ότι αφού η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου και τα μονοπώλια είναι κοινωνική αναγκαιότητα, καλύτερα να είναι υπό τον έλεγχο της εργατικής τάξης.

Η τεχνολογία όμως διέλυσε το μύθο των μονοπωλίων πριν τα αναλάβει η εργατική τάξη. Τον εξαφάνισε. Και μαζί με το μύθο αυτό γελοιοποίησε και τις μαρξιστικές συνταγές. Όσο κι αν σκεφτώ, μόνο το μονοπώλιο της ΔΕΗ μπορώ να σκεφτώ. Αυτό το κείμενο το γράφω σε open office γυρίζοντας την πλάτη μου στον Bill. Δε νομίζω ότι υπάρχει κάτι που δεν έχω επιλογές, πολλές επιλογές. Ανταγωνισμός κι ελεύθερη αγορά, δημοκρατία και τεχνολογία. Αυτές ήταν οι τρεις ταφόπλακες του εφαρμοσμένου μαρξισμού.

Αυτές επιτρέπουν και σε εμάς να υπάρχουμε, με το δικο μας παράξενο μοντέλο, αντί να μας έχουν υπαλληλοποιήσει οι οδοστρωτήρες των μονοπωλίων που προέβλεπε ο Μαρξ.

======
Είναι τόσο εύκολο σήμερα να στήσει κανείς εργαστήρια καινοτομίας, σαν τη δική μας εταιρεία, σε μικρή κλίμακα και να δοκιμάσει την κάθε παραξενιά του. Σε κάθε επίπεδο. Κι όμως, παρά την πληθώρα των βαρύγδουπων κοινωνικό- πολιτικών θεωριών τριγύρω υπάρχει μηδενικό ενδιαφέρον για την πιλοτική δοκιμή τους. Αυτό είναι που κάνει τη χώρα βαθιά συντηρητική. Λες κι οι “επαναστάτες” αυτοί δεν αντλούν ικανοποίηση από την πραγμάτωση και τη βίωση αυτού που πρεσβεύουν αλλά από την επικοινωνία του σε όσο μεγαλύτερη κλίμακα γίνεται. “Κοινωνία του θεάματος” το έλεγε ο αναρχικός διανοητής Γκυ Ντεμπόρ και τα μεγαλύτερα θύματά της είναι οι σημερινοί ψευτοαναρχικοί. Της Ελλάδας, γιατί στη Δύση οι Ρωμανοί κ. λπ. έχουν εξαφανιστεί, ως αναρχικοί. Πόσες εναλλακτικές κοινότητες, γειτονιές έχουμε στην Ελλάδα; Καμία. Πρέπει να βανδαλιστεί το Πολυτεχνείο και να αποκεφαλιστεί η Κυβέλη να το μάθει ο κόσμος όλος. Ό, τι κάνουν και οι τζιχαντιστές δηλαδή.

Μόνο αυτό φέρνει πληρότητα στους εγχώριους επαναστάτες. Αυτό, ίσως και η επίκληση κάποιας θολής επανάστασης που θα λύσει όλα τα προβλήματα. Κάτι σαν τη δευτέρα παρουσία των θρήσκων πολιτών.

Έτσι όμως είναι. Άλλοι αποφασίζουν οι ίδιοι τι θα κάνουν τη Μεγάλη Πέμπτη, άλλοι θορυβούν και ματαίως περιμένουν, περιμένουν, περιμένουν.

Την ανάσταση των νεκρών.

Των ιδίων δηλαδή.
====

Tο κείμενο μεταφράστηκε από δημοσίευση (Are we working tomorrow?) στο κλειστό γκρουπ του Daily Anarchist, HΠΑ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου