Η δραχμή και η πυρηνική ενέργεια

Η πυρηνική ενέργεια έχει του κόσμου τα πλεονεκτήματα απέναντι στα συμβατικά καύσιμα. Καμιά αέρια ρύπανση, καμιά κλιματική αλλαγή, καμιά εξάρτηση από απρόβλεπτες χώρες (Ιράν, κ.λπ.), χαμηλότερο κόστος. Έχει όμως ένα μεγάλο μειονέκτημα. Ρίσκο. Ρίσκο να πάει κάτι στραβά. Πολλή μικρή πιθανότητα να συμβεί (δες Γαλλία) αλλά πολύ καταστροφική συνέπεια αν συμβεί (δες Ιαπωνία). Ρίσκο, που τελικά την καθιστά, εξόχως αντιδημοφιλή.

Οι οπαδοί της δραχμής θα πρέπει ίσως να προβληματιστούν από το ανάλογο αυτό. 'Oπως και να το δει κανείς υπάρχει σήμερα πληθώρα σοβαρών και γελοίων απόψεων πίσω και απ΄ τις δυο βασικές προσεγγίσεις. Εννοώ, το “μνημόνιο και ευρώ” και τη “δραχμή και έξω απ' την ευρωζώνη” (*). Βεβαιότητα δεν υπάρχει για καμιά από τις δυο. Ας το πάρουμε απόφαση. Οι προβλέψεις σε αυτά τα θέματα είναι πάντα επισφαλείς. Το εξαιρετικό βιβλίο “The Black Swan” του N. Taleb προσφέρει μέχρι και μαθηματική τεκμηρίωση της πλήρους αδυναμίας ασφαλών προβλέψεων, σε πρωτόγνωρες συνθήκες όπως είναι και οι σημερινές,

Στις περιπτώσεις αυτές, το πρώτο βήμα είναι να βγει κανείς από την αλαζονεία της βεβαιότητας και να θέσει τα περίφημα "what if?". Tι δηλαδή γίνεται αν ..

Το "what if" της δραχμής, η αρνητική της δηλαδή εκδοχή, όχι σίγουρη αλλά οπωσδήποτε πιθανή, ισοδυναμεί με... το μεσαίωνα. Το κοινωνικό ρήγμα θα είναι τρισχειρότερο από το σημερινό, με ένα μικρό μέρος της κοινωνίας (πλούσιοι, διεφθαρμένοι, καιροσκόποι, κ.λπ.) να συναλλάσσεται με Ευρώ και τους πολλούς, πληβείους, με δραχμές, ημερήσιας διακύμανσης. Σοβιετία δηλαδή, στις δόξες της. Δολάρια για το κόμμα και γελοία νομίσματα (ρούβλια, λει, ζλότια, ...) για το λαό.

Το συντριπτικό επιχείρημα κατά της δραχμής είναι το ίδιο με το συντριπτικό επιχείρημα κατά της πυρηνικής ενέργειας. Ρίσκο, απόλυτα υψηλό ρίσκο. Η θεωρία ρίσκου (risk analysis) και όχι οι οικονομετρικές προβλέψεις είναι που προσφέρουν την καλύτερη βάση για τοποθέτηση πάνω στο ζήτημα. Εναντίον φυσικά της δραχμής.

(*) Υπάρχει και μια τρίτη άποψη "ευρώ και χρεοκοπία και όχι μνημόνιο" που την υποστηρίζουν σημαντικά (Βαρουφάκης, Λαπαβίτσας) αλλά μάλλον λίγα άτομα . Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα αφού μοιάζει να πετυχαίνει τον ιδανικό συνδυασμό του "κάλλιο πλούσιος και υγιής παρά φτωχός και άρρωστος". Και πάλι όμως το "what if" του σεναρίου αυτού, γεμίζει το σκηνικό με δραχμές και μεσαιωνικές, σιδερένια διαστρωματωμένες, κοινωνικές δομές και μας παει 100 χρόνια πίσω.